درس یازدهم:آشنایی با اصطلاحات آب و هوا،طبیعت و عوارض طبیعی در ترکی قشقایی

ترکی :    تلفظ  / فارسی
Ay  :  آی  /ماه

Gün:  گون /خورشید

Olduz :اُلدوز / ستاره

Göy  :  گؤی / آسمان

Bulut : بولوت / ابر

Ildırım : ایلدیریم / رعد و برق، صاعقه

Yağuş : یاغوش / باران

Tiğir  :  تیغیر / تگرگ

sıcaq :سیجاق/گرم

souq : سُئوق / سرد

Qar  : قار / برف

Yel  : یِل / باد

Yel əsmək : یِل اَسمک / وزیدن باد

Toz  : تُز / گرد و خاک

Zilzile : زیل زیله / زلزله

Sel : سِـل / سیل

Çay : چای / رودخانه

Göl : گؤل    / دریاچه

Duman : دومان / مه،دود

dərə : دَرَ / دره

Dağ : داغ / کوه

Kotur : کُ تور/ تخته سنگ

Çat : چات / محل بر خورد چند رشته کوه بهم،

Şikaft : شیکافت / غار

Daş : داش / سنگ

Qum : قوم / شن ، ماسه

Torpağ : تُرپاغ / خاک

Çamur : چامور/ گِل، مخلوط آب و خاک

Bulağ : بولاغ / چشمه

Ağaç : آغاچ / درخت، چوب

Əlo : اَلو / شعله های آتش




درس هشتم: نسبتهای فامیلی در زبان ترکی قشقایی

ترکیتلفظ
فارسی
ate  ayalاته  عیال
خانواده
evliاولی
متاهل
bekarبکار
مجرد
anaانا
مادر
babaبابا
پدر
qardaşقرداش
برادر
baciباجی
خواهر
büyük anaبیوک انا
مادر بزرگ
büyük babaبیوک بابا
پدر بزرگ
ərعر
شوهر
arvatاروات
زن
qəriقری
پیر زن
qocaقوجا
پیر مرد
uşaqاوشاق
بچه
qızقیز
دختر
oğulاوغول
پسر
dazzaداززا
خاله
bıyıبی یی
عمه
dayıدایی
دایی
əmiعمی
عمو
əmi oğluعمی اوغلو
پسر عمو
əmi qiziعمی قیزی
دختر عمو
bıyı oğluبی یی اوغلو
پسر عمه
bıyı qızıبی یی قیزی
دختر عمه
dayıoğluدایی اوغلو
پسر دایی
dayı qızıدایی قیزی
دختر دایی
dazza oğloداززا اوغلو
پسر خاله
dazza qızıداززا قیزی
دختر خاله
qəri&qocaقری&قوجا
زن و شوهر
baci ariباجی عری
شوهر خواهر
daza ərıداززا عری
شوهر خاله
bıyı ərıبی یی عری
شوهر عمه
gəlınگلین
عروس
kire kenکیره کن
داماد
qəınقئین
برادر شوهر
həmrişهمریش
باجناق
baldizبالدیز
خواهر زن
gəlın baciگلین باجی
زن عمو-زن دایی-زن داداش
qəın anaقئین انا
مادر شوهر
qaın babaقئین بابا
پدر شوهر
bəbəkببک
نوزاد
erkəkارکک
مذکر
dişiدیشی
مونث
adaxliاداخلی
نامزد
nişanliنیشانلی
کسی که رسما نامزد کرده باشد
görmiگورمی
خواهر شوهر
cahal qızجاهال قیز
دختر دم بخت
cahal oğulجاهال اوغول
پسر جوان
ögeاوگه
ناتنی

درس ششم: اسامی حیوانات،پرندگان و حشرات در زبان ترکی قشقایی

    at : ات/  اسب

dongüz: دونگیز/ گراز،خوک

ayi  : ایی/  خرس

baliğ  : بالیغ/  ماهی

eşek :  اشک/ الاغ

eşek qodoği  : اشک قودوغی/  رتیل

deve  :  ده وه/ شتر

dal  :  دال/ شاهین

çiyan  : چی یان/  هزارپا

eqrep  : عقیرپ/  عقرب

qarince  : قارینجه/  مورچه

bit  :   بیت/  شپش

sirçe : سیرچه/  گنجشک

oğul yoldaşi  :اوغول یولداشی/ مارمولک

siçan  : سیچان/  موش

ılan  : ایئلان/   مار

keglik  : کگلیک/  کبک

güvercin  :  گئورجین/  کبوتر صحرایی

tilki  : تیلکی/   روباه


davşan  : داوشان/   خرگوش

qizil qurt  :  قیزیل قورت/  گرگ

qodoğ  : قودوغ/  کره الاغ

quzi  :   قوزی/ بره

qoyun  : قویون/   گوسفند

toğoli  : توغولی/   گوسفند جوان زیر یک سال

şişek  : شیشک/    گوسفند زیر دو سال

qoç  :   قچ/    قوچ

tage  :    ته گه / بز نر

geçi  :گچی/    بز

kolar  :   کولار/ بزهای جوان زایمان نکرده

oğlağ  : اغلاغ/  بزغاله

siğir  :سیغیر/ گاو

inek  : اینک/  گاو شیرده

öküz  : ائکیز/  گاو ورزا

şer  : شر/   شیر

töyü  : تی یو/   تیهو

şikal  : شیکال/  شکار

peleng  :پلنگ/   پلنگ

köpek  :  کئپک/  سگ

enik  : انیک/  توله سگ

ceyran  :جیران/   اهو

tavuq  :  تئوق/   مرغ

maral :  مارال/  اهوی ماده